yahudileirn savaşları ne demek?

Yahudi-Roma Savaşları olarak da bilinen bu çatışmalar, Romalılar ile Yahudiler arasında M.S. 66-135 yılları arasında meydana gelmiştir. İlk büyük çatışma, Yahudilerin Roma İmparatorluğu'na bağlı olan Yehuda eyaletinde Romalılara karşı isyan etmesiyle başlamıştır.

Çatışmaların nedenleri arasında Yahudi ayrılıkçılığı, işgal altındaki topraklarda yaşayan Yahudilere karşı Romalı yönetimin baskıcı politikaları ve Yahudi dini ve kültürel kimliklerinin tehdit altında hissetmeleri yer almaktadır. Buna ek olarak, Yahudilerin Roma İmparatorluğu'na olan bağlılıklarını sürdürme konusundaki isteksizlikleri ve Pompeius'un M.Ö. 63 yılında Yeruşalim'i ele geçirmesiyle ortaya çıkan gerilim de çatışmalara katkıda bulunmuştur.

Yahudi isyanı, M.S. 66 yılında Yehuda'da başlamış ve Romalılara karşı büyük başarılar elde eden Yahudiler, Romalı garnizonları kovarak Yeruşalim'i kontrol altına almışlardır. Ancak bu başarı geçici olmuş ve Yeruşalim M.S. 70 yılında Romalılar tarafından kuşatılarak ele geçirilmiştir. Şehirde bulunan Kudüs Tapınağı da Romalılar tarafından yıkılmıştır.

Yahudilerin yenilgisine rağmen, isyan M.S. 132 yılında tekrar alevlenmiştir. Bu kez Simon Bar Kokhba liderliğindeki Yahudiler, Romalılara karşı büyük bir isyan başlatmışlardır. Ancak bu çatışmada da Romalılar başarı sağlamış ve Yahudilerin son direniş merkezi olan Betar düşürülmüştür. İsyanı bastırmak için Roma İmparatoru Hadrianus, Yahudileri bölgeden sürme politikası izlemiştir.

Savaşlar sonucunda Yahudi nüfusu büyük ölçüde azalmış, Yeruşalim ve çevresindeki Yahudi tapınakları ve kutsal yerler Romalılar tarafından tahrip edilmiştir. Ayrıca Yahudilere karşı sert önlemler alınmış ve Yahudilik aktif olarak bastırılmıştır.

Yahudi-Roma Savaşları, Yahudi tarihinde önemli bir olay olarak kabul edilir. Savaşlar sonucunda Yahudi milletinin dağılma dönemi başlar ve Yahudilerin çoğunluğu farklı yerlere sürgün edilir. Bu dönem sonrasında Yahudiler, farklı bölgelerde dağılmış şekilde yaşamaya devam ederler.